Đền Kỳ Cùng-Tả Phủ

Đền Kỳ Cùng - Tả Phủ là một trong những ngôi đền lâu đời Lạng Sơn. Hàng năm, tại đây sẽ diễn ra lễ hội đền Kỳ Cùng Tả Phủ - một trong những sự kiện văn hóa ý nghĩa bậc nhất ở Lạng Sơn. Đây là cơ hội để du khách thập phương có thể tìm hiểu thêm về vẻ đẹp cũng như những giá trị truyền thống lâu đời của vùng đất xứ Lạng.

 

Đền Kỳ Cùng - Tả Phủ nằm ở phố chợ Kỳ Lừa, thuộc phường Hoàng Văn Thụ, thành phố Lạng Sơn. Đền được xây dựng từ năm Chính Hòa thứ 4 (1683) để thờ một vị quan tướng thời Hậu Lê tên là Thân Công Tài, chức Tả đô đốc Hán quận công. Ông quê ở tỉnh Bắc Giang, được triều đình trọng dụng, bổ nhiệm lên Lạng Sơn làm phó tướng nhận chức Đô đốc giúp việc cho Vi Đức Thắng, trấn giữ nơi biên thùy. Trong thời gian ở Lạng Sơn, ngoài việc chăm lo giữ gìn biên ải, ông còn có công mở 7 con đường, lập nên 7 phường cho phố chợ Kỳ Lừa, giúp Lạng Sơn có nơi buôn bán phồn vinh, thu hút cả người Trung Hoa ở bên kia biên giới đến làm ăn, buôn bán.

Đền Kỳ Cùng - Tả Phủ có hướng cửa chính quay về hướng Tây, nằm trên thế đất cao tạo nên vẻ uy nghi, linh thiêng với kiến trúc gồm 2 tòa, kết cấu theo lối chữ Công. Nối liền giữa hai tòa là tường vây có trổ 2 cổng nhỏ đi xuyên vào trục chính đạo. Khoảng giữa của hai tòa là một khoảng sân nhỏ trước đây có tấm bia đá tạo dựng năm Quý Hợi, niên hiệu Chính Hòa thứ 4 (năm 1683); bia có tiêu đề “Tôn sư phụ bi” (bia ghi việc tôn thờ người làm thầy, làm cha), mặt bên ghi dòng chữ “Lưỡng quốc khách nhân” với nội dung ghi lại việc nhân dân 2 nước Việt – Trung ghi tạc công lao của Thân Công Tài với Lạng Sơn và việc mở mang thương trường buôn bán tại đây.

Lễ hội truyền thống của nhân dân trong vùng được tổ chức tại đền Kỳ Cùng - Tả Phủ từ ngày 22 đến ngày 27 tháng Giêng hàng năm với tên gọi Lễ hội Đầu pháo Kỳ Lừa, có liên quan mật thiết với lễ hội đền Kỳ Cùng, thu hút đông đảo nhân dân địa phương và du khách tham dự.

Mỗi năm một lần, lễ hội đền Kỳ Cùng - Tả Phủ đều được tổ chức trong niềm hân hoan, vui mừng của những người con vùng đất xứ Lạng. Lễ hội này cũng được biết tới như một hoạt động văn hóa hấp dẫn, níu chân rất nhiều du khách trong chuyến du lịch Lạng Sơn.