Đền Trầm Lâm

Vùng đất Phú Gia (huyện Hương Khê, Hà Tĩnh) trong ký ức của các cụ già là nơi hoang vu, rừng rậm bao phủ, tiếng hổ gầm gừ những đêm trăng vang vọng cả núi rừng. Nơi đây có ngôi đền Trầm Lâm và cái giếng cổ nổi tiếng. Người dân xã Phú Gia lưu truyền nhiều huyền tích về báu vật vua Hàm Nghi ban tặng và những bí ẩn ở ngôi đền Trầm Lâm.

 

Đền tọa lạc ở một ngọn đồi cao nhất trong xóm Phú Thành, thuộc xã Phú Gia huyện Hương Khê. Toàn bộ khu di tích được xây dựng quay về hướng Nam, lưng tựa vào dãy núi Hoàng Liên Sơn hùng vĩ, mặt trước hướng ra hồ Bình Sơn trung tâm thị trấn Hương Khê với kiểu nhà gỗ, mái ngói cổ kính.

Theo lịch sử ngôi đền, từ xa xưa đây là ngôi đền to lớn và linh thiêng. Nhưng do chiến tranh phá hoại và sự bào mòn của thời gian đền bị hư hại khá nhiều. Đến bây giờ di tích vẫn còn giữ lại được ba hạng mục quan trọng là ngôi đền, giếng nước và cổng Tam Quan.

Bước vào đền, có thể thấy ngay cổng Tam Quan với 1 hệ thống tường dài nối với nhau qua nhà quan tả, hữu với 2 cột to. Phía trên cột nơi cổng vào có 2 con Nghê đang đứng chầu. Ba mặt cột có trang trí họa tiết rồng phượng và các câu đối đã bị mờ, không còn nhìn rõ được.

Trước ngôi đền có 1 giếng nước hình bán nguyệt được cho là chưa bao giờ cạn nước. Tương truyền rằng nước ở trong hồ thay đổi màu sắc theo bốn mùa. Mùa xuân xanh, hạ hồng, thu trắng và mùa đông nước đen. Đây là câu chuyện lưu truyền trong dân gian rất khó kiểm chứng, nhưng hết sức kỳ lạ là khi chúng tôi đến thăm đền Trầm Lâm vào những ngày đầu xuân thì làn nước trong hồ xanh ngắt một màu như viên ngọc bích tinh khiết.

Trong đền hiện giờ vẫn còn lưu giữ đôi liễn khắc do Thái tử Thiếu bảo Nguyễn Chính, nguyên là Tổng đốc Nghệ An cúng tiến: “Công phù đại địa trung hưng thánh/ Danh trấn nam thiên thượng đẳng thần” và bức hoành do 1 vị Trực cơ khâm sai đại thần cung tiến đề 3 chữ lớn “Nghiễn Thiên Muội”

Đền Trầm Lâm thờ “Đức Thánh Mẫu Trầm Lâm kiêm lục quốc thanh y anh linh diệu ngọc linh ứng thiên thần”, là vị thần từng được các triều Lê - Nguyễn phong là “Thượng thượng đẳng tối linh thần”. Ngoài ra còn có 2 vị thần khác được thờ vọng là “Mã Hồng Công chúa” và “Thập nhị Thiên Tiên Nương”