Đình làng An Hải Lý Sơn
Mô tả
Đình làng An Hải Lý Sơn là một địa danh luôn luôn được biết đến với tư cách là một di tích mang giá trị truyền thống vô cùng đặc biệt tại Quảng Ngãi. Là một ngôi đỉnh cổ đã lâu đời ở Lý Sơn, có tuổi đời lịch sử đã lên đến 300 năm và còn là một địa điểm du lịch Lý Sơn đã được cấp bằng trở thành Di tích văn hóa lịch cấp Quốc gia. Đình làng cũng là nơi để thờ cúng các vị tiền hiền, đã có công lao trong việc khai hoang, gìn giữ nơi huyện đảo. Nét đẹp của đình làng An Hải nằm ở cấu trúc xây dựng có sự giao thoa, xen lẫn giữa kiến trúc đình của chùa Bắc Trung Bộ và một vài nét văn hóa Chăm Pa xưa.
Đình làng An Hải Lý Sơn sẽ là một điểm đến đầy linh thiêng và là điểm du lịch lý tưởng cho du khách mỗi khi có dịp đến với Lý Sơn. Nếu có dịp đến với Lý Sơn, Quảng Ngãi thì bạn hãy dành chút thời gian để ghé qua địa điểm này nhé.
1. Vị trí tọa lạc của Đình làng An Hải Lý Sơn
Đình làng An Hải Lý Sơn có vị trí tọa lạc tại thôn Đông, xã An Hải huyện Lý Sơn, nằm cách trung tâm huyện đảo chừng 3 km. Điểm du lịch đình làng An Hải này đã đượcxây dựng với hướng quay mặt ra phía biển, theo hướng đông nam. Ngay sau lưng sẽ có một ngọn núi Thới Lới và phía trước đình có 2 trụ biểu, trên đỉnh mỗi trụ đặt 1 con nghê, ánh mắt hướng nhìn ra khơi xa.
2. Nguồn gốc hình thành
Đình làng An Hải Lý Sơn được xây dựng vào Minh Mạng nguyên niên chính xác là năm 1820, thời gian xây dựng đã được ghi chép rõ ràng vào bề mặt của thượng lương bên trong đình trung. Đây là công trình kiến trúc nghệ thuật cổ đặc sắc, thú vị mang tính chạm trổ hết sức có giá trị to lớn tại Lý Sơn, Quảng Ngãi. Nơi đây đã phục vụ rất nhiều trong việc sinh hoạt tâm linh của cộng đồng làng An Hải từ xưa đến nay.
Đình làng An Hải được xây dựng do sự góp sức, giúp đỡ của 8 dòng họ tiền hiền bao gồm: Nguyễn, Dương, Trương, Trần, Võ, Nguyễn Đình, Nguyễn Văn, Lê và dân làng cũng cùng góp công để xây dựng lên. Mãi đến sau này họ Lê khi không được tôn là tiền hiền nữa và không được thờ trong nhà thờ tiền hiền vì vi phạm vào điều cấm kỵ trong tế Đình. Vì vậy mà ở đình giờ chỉ còn thờ 7 vị tiền hiền là những người có công đầu tiên trong việc khai phá mở mang bờ cõi làng An Hải.
3. Giới thiệu tổng quan về Đình làng An Hải Lý Sơn
Đình làng An Hải Lý Sơn luôn được biết đến là nơi tâm linh linh thiêng và là điểm du lịch không thể không nhắc đến tại Lý Sơn. Ở đây thờ các thần linh, tiền hiền, cô hồn tại Đảo Lý Sơn, Quảng Ngãi. Bên cạnh đó thì còn có thờ Thiên Y A Na, Ngu Man Nương.
Việc thờ các vị thần này cũng đã phản ánh một phần nào đó về lịch sử hình thành của vùng đất Lý Sơn chính là sự dung hòa giữa mảnh vỡ văn hóa Chăm Pa trong lòng văn hóa Việt. Đình làng An Hải là nơi đã được cấp bằng công nhận là di tích cấp quốc gia vào năm 1995 và là một trong những đình làng cổ xưa nhất còn lại mà vẫn giữ được nguyên vẹn ở Quảng Ngãi hiện nay.
4. Kiến trúc thiết kế Đình làng An Hải
Theo lời kể của các bậc cao niên thì đình làng được khởi công xây dựng lần đầu vào năm Gia Long thứ 14 tức Ất Hợi - 1815, nơi đây được xây dựng lên bằng nguyên liệu chính là tre, tranh, gỗ tại địa phương và được dân làng gọi là “Sở Tam phủ”. Đến năm Minh mạng nguyên niên tức Canh Thìn – 1820, thì đình làng An Hải được xây dựng quy mô và bề thế to lớn hơn. Bao gồm cả tiền đường và chính điện theo kiểu kiến trúc hình chữ nhị (二) khá quen thuộc của các đình làng miền Trung tại thời điểm lúc bấy giờ.
Tính từ năm 1820 đến nay thì đình làng An Hải Lý Sơn đã trải qua khá nhiều đợt tu bổ, sửa sang và xây thêm công trình. Nhưng về cơ bản, kiến trúc hiện nay của đình An Hải định hình là trong lần trùng tu năm Bảo Đại thứ 18 tức Nhâm Thân – 1943, song trong những lần sửa chữa, trùng tu về sau thì một số chi tiết kiến trúc đã lại có những sự thay đổi, hoặc mất hẳn đi.
5. Đình làng An Hải và cách bố trí không gian
Từ trụ biểu, bình phong đi qua khoảng sân rộng thì sẽ đến với tiền đường của đình làng. Bên trong tiền đường thì có đặt bàn thờ cô hồn, kiệu rước thần chủ, chiêng, trống, hương án. Vách trước nhà tiền đường là 3 gian cửa bàn khoa “thượng song, hạ bản” bao gồm có một gian chính và 2 gian phụ nữa. Trước đây thì mỗi gian cửa của đình làng đều có một đôi “mắt cửa” trang trí hình hoa cúc vô cùng đặc sắc. Hiện nay, các gian cửa bàn khoa đã được thay bằng 3 gian cửa ghép đai bản cổ điển nên không còn mắt cửa đó nữa
Hậu tẩm là nơi nằm ở phía trong cùng của ngôi đình. Nóc hậu tẩm được trang trí lưỡng long cuộn hồ lô, bốn góc mái trang trí đắp nổi “thượng phụng, hạ long” vô cùng đặc biệt và thú vị. Hậu tẩm là nơi thiết đặt bàn thờ Thiên Y A Na.
Mô típ bố trí chủ yếu của đình làng An Hải theo quan niệm âm dương, thể hiện về sự mong muốn bình an, an nhiên trong cuộc sống. Thông qua các mô típ thiết kế và trang trí lưỡng long triều nhật, long phụng triều quy, ngũ phúc… vô cùng đẹp và hấp dẫn. Đặc biệt mô típ tượng đôi nghê gắn với cột đình chầu vào nhau theo thế âm dương là mô típ vô cùng đặc sắc và ít thấy trong các kiến trúc của đình chùa, di tích tại Việt Nam.
6. Di tích đình làng An Hải Lý Sơn - Nơi thư giãn bình yên
Trước mỗi chuyến đi biển, ngư dân làng An Hải sẽ đều đến đình dâng đèn hương, hoa quả để thần linh bảo trợ cho chuyến ra khơi của họ được an toàn bình an. Đến khi trở về thì họ lại mang phẩm vật đến làm lễ tạ kính cẩn, chân thành vì các bậc thần linh, những người khuất mặt đã che chở, giúp họ hoàn thành tâm nguyện.
Hằng năm, đình làng sẽ diễn ra nhiều lễ thú vị khác nhau, nhưng trong đó thì lễ tế là phần hội hè thu hút rất nhiều dân làng và khách thập phương tụ họp đến để xen: hội đua thuyền chơi xuân, hội đô vật, hội cướp bòng,... Đình làng An Hải đã được công nhận là di tích cấp quốc gia vào năm 1995 và là một trong những đình làng cổ xưa nhất còn lại mà vẫn giữ nguyên vẹn được ở Quảng Ngãi hiện nay.
Đình làng An Hải không chỉ nổi tiếng là nơi sinh hoạt của nhiều lễ hội của người dân địa phương mà tại đây sở hữu nhiều cảnh đẹp và không gian yên bình, tĩnh lặng cũng như cực thanh bình, an nhiên. Nên không chỉ mang đến nhiều kiến thức và khám phá cho bạn mà còn là nơi bạn có thể thư giãn, thoải mái tuyệt vời.
