Khu mộ cổ Đống Thếch

Khu mộ cổ Đống Thếch nằm trên địa phận xã Vĩnh Đồng, huyện Kim Bôi thuộc tỉnh Hoà Bình. Từng là thánh địa bất khả xâm phạm đối với người dân Mường Động, khu mộ cổ Đống Thếch với những chuyện ma mị đồn thổi đã trở thành nỗi khiếp sợ của người dân. Từ nhiều năm nay, hàng trăm mồ đá nằm im lìm u tịch giữa vùng rừng núi Tây Bắc ấy là một bí ẩn lớn đối với bất cứ ai từng đặt chân tới đây.

 

Đống Thếch là một thung lũng nhỏ, cao ráo, bằng phẳng, trong đó, nhấp nhô hàng trăm hòn mồ cao thấp đứng cùng thời gian. Địa thế khu đất khá đẹp, thuận lợi giao thông, vây quanh ba mặt là những quả đồi thấp tạo nên một bồn địa nhỏ trong một thung lũng lớn. Phía bắc Đống Thếch giáp núi Chùa cũ, phía tây là đồi Ông Nội, phía nam giáp Nà Thếch và suối Thếch, phía đông giáp ruộng Pạng Đông.

Được hay những ngôi mộ cổ ở đây chôn cất thi thể của những người thuộc dòng dõi họ Đinh, nhưng bên cạnh đó có nhiều lời đồn cho rằng mộ cổ còn chôn cất thi thể cả những nô tỳ của các quan lang. Mỗi mộ có nhiều phiến đá khắc bằng chữ Hán, ghi lại tên, tuổi, chức sắc của người dưới mồ, ghi lại ngày tháng dựng mồ và còn khắc hình ảnh của các con vật. 

Các phiến đá to nhô lên khỏi mặt đất gần 3m và nặng đến hàng tấn, còn các phiến đá nhỏ nhô lên chỉ khoảng 0,5m. Kích thước của các tảng đá ám chỉ những ý nghĩa riêng. Nó là nơi cắm dấu quyền lực của dòng họ Đinh. Nay các phiến đá đã được phủ bởi một lớp rêu xanh, hình thù các con vật và chữ khắc trên đó đã mờ đi vì thời gian. Mỗi ngôi mộ đều chôn ba phiến đá cao ở phía trước, ba phiến đá nhỏ hơn ở phía dưới mồ và hai bên sườn mộ được chôn các hòn mồ cao, thấp không đều nhau, số lượng không giống nhau. Có đến hàng trăm ngôi mộ với hàng trăm phiến đá ở khu mộ Đống Thếch.

Các phiến đá to nhô lên khỏi mặt đất gần 3m và nặng đến hàng tấn, còn các phiến đá nhỏ nhô lên chỉ khoảng 0,5m. Kích thước của các tảng đá ám chỉ những ý nghĩa riêng. Nó là nơi cắm dấu quyền lực của dòng họ Đinh. Nay các phiến đá đã được phủ bởi một lớp rêu xanh, hình thù các con vật và chữ khắc trên đó đã mờ đi vì thời gian. Mỗi ngôi mộ đều chôn ba phiến đá cao ở phía trước, ba phiến đá nhỏ hơn ở phía dưới mồ và hai bên sườn mộ được chôn các hòn mồ cao, thấp không đều nhau, số lượng không giống nhau. Có đến hàng trăm ngôi mộ với hàng trăm phiến đá ở khu mộ Đống Thếch.