Nhà cổ Ông Kiệt
Mô tả
Nhà cổ Ông Kiệt là địa điểm du lịch được đông đảo du khách ghé thăm và check-in. Được làm hoàn toàn từ các loại gỗ quý như lim, cẩm lai, giáng hương, căm xe, ngôi nhà mang đến cho bạn một cảm giác sang trọng và thanh lịch của quý tộc Việt Nam thời xưa. Tất cả các bộ kèo, cột, xiên và vách đều được chạm khắc hoa văn và trang trí rất công phu. Bên cạnh đó, ở đây còn là nơi du lịch homestay để du khách có thể ở lại qua đêm để nghỉ ngơi và trải nghiệm cuộc sống của một trong những gia đình giàu có nức tiếng tại Nam bộ ngày xưa.
Nhà cổ Ông Kiệt là địa điểm bạn nhất định nên đến một lần trong chuyến hành trình du lịch Tiền Giang của mình, bạn vừa có cơ hội tìm hiểu về lối kiến trúc Nam Bộ được đánh giá là hết sức đặc trưng, vừa có thể khám phá ngôi nhà cổ tới thời điểm này đã hơn 180 năm tuổi, được JICA Nhật Bản nhận định là Ngôi nhà đẹp nhất đất Việt.
1. Giới thiệu đôi nét về Nhà cổ Ông Kiệt
Nhà cổ Ông Kiệt là ngôi nhà đầu tiên của dòng họ Trần khi di cư vào Tiền Giang. Thuộc quyền sở hữu của ông Trần Tuấn Kiệt, căn nhà được mệnh danh là "Cửu đại mỹ gia" Việt Nam. Đến năm 2011, sau khi ông Kiệt qua đời, ngôi nhà cổ 180 tuổi đã trải qua 5 đời này được bà Lê Thị Chính - vợ ông Kiệt coi sóc và gìn giữ.
2. Hướng dẫn cách di chuyển đến Nhà cổ Ông Kiệt
Nhà cổ Ông Kiệt tọa lạc tại xã Đông Hòa Hiệp (hay còn gọi là làng cổ Đông Hòa Hiệp), huyện Cái Bè, Nhà cổ Ông Kiệt nằm ẩn mình giữa khuôn viên có vườn cây xanh mát. Nếu đi ghe, thuyền đến ngôi nhà, từ Chợ nổi Cái Bè Tiền Giang đến bờ kênh làng sẽ mất khoảng 25 phút. Sau đó, bạn tiếp tục đi bộ khoảng 1 cây số. Thường thì các bạn đến từ phương xa sẽ sử dụng phương tiện đường thủy để trải nghiệm.
Nếu khởi hành bằng xe ô tô hoặc xe máy, đầu tiên, từ trung tâm thành phố, bạn di chuyển theo hướng lên Ấp Bắc, đoạn quốc lộ 60. Rồi tại vòng xuyến gần nhất, đi theo lối thứ 3 để vào đường quốc lộ 1/quốc lộ 1A tới Mỹ Thuận. Sau đó rẽ trái vào đường Bảo Định Giang để tới xã Đông Hòa Hiệp, hỏi đường tới Nhà cổ Ông Kiệt. Bạn có thể kết hợp sử dụng thêm Google Maps để dễ dàng tìm đường hơn.
3. Khám phá ngôi nhà cổ độc đáo
3.1. Quá trình xây dựng Nhà cổ Ông Kiệt
Kể về lịch sử của Nhà cổ Ông Kiệt, bà Chính bộc bạch: “Nghe ba chồng tôi kể, cách đây khoảng 200 năm, ông cố nội là người gốc Huế, do loạn lạc nên di cư vào đây. Khi mới vào, ông mua một căn nhà gỗ nhỏ, ở đến đời ông nội mới làm thêm căn nhà gỗ lớn như bây giờ."
Bởi vì vào giai đoạn xây nhà không có nhiều phương tiện nên phải mất đến 10 năm, ngôi nhà mới hoàn thành. Vật liệu chủ đạo của Nhà cổ Ông Kiệt đều là gỗ quý. Toàn bộ số lượng gỗ làm nhà này đều được nhập về từ Campuchia, vừa kết hợp vận chuyển bằng đường sông, sử dụng ghe, thuyền..., vừa kết bè gỗ thả trôi theo dòng nước.
Vật liệu sau khi cập bến thì dùng sức người, cả xe kéo, trâu kéo để đưa về. Theo lời ông Kiệt, sở dĩ nhà cổ có vườn cây trái sum suê là vì ngày trước, thợ làm nhà ăn bưởi, ăn trái cây, rồi vứt hạt ra vườn, nảy mầm lên cây. Khoảng 5 đến 7 năm thì cây ra hoa, ra trái. Căn nhà hoàn tất cũng là lúc vườn cây sai trái trĩu cành.
Rất nhiều gia đình trong làng Đông Hòa Hiệp có gốc gác là con cháu thợ làm nhà ngày trước. Do toàn bộ thợ xây Nhà cổ Ông Kiệt đều được tuyển từ miền ngoài vào, mà thời gian làm nhà lại rất lâu, thế nên họ đã mang cả gia đình, vợ con theo vào đây. Có nhà khi đến, con còn nhỏ xíu. Lớn lên lập gia đình rồi ngôi nhà vẫn chưa xong.
3.2. Tham quan và khám phá vẻ đẹp của "Cửu đại mỹ gia"
Được mệnh danh là "Cửu đại mỹ gia" (9 ngôi nhà đẹp) tại Việt Nam, nhìn từ bên ngoài, Nhà cổ Ông Kiệt như bao căn nhà cổ khác lại làng Đông Hòa Hiệp nằm lọt thỏm trong khu vườn rộng mênh mông, xanh tốt. Bước vào khuôn viên, chúng ta có thể bắt gặp khoảng sân rộng - nơi đặt bàn đá, ghế, võng... dưới bóng cây to.
Được xây dựng vào khoảng năm 1838 nên ngôi nhà sở hữu lối kiến trúc kiểu chữ Đinh với 3 gian, 2 chái. Tổng diện tích Nhà cổ Ông Kiệt lên đến gần 1000 m2. Chống đỡ nhà có 108 cây cột, toàn bộ đều được làm từ các loại vật liệu gỗ quý như gỗ lim, gỗ cẩm lai, giáng hương, căm xe... Trang trí trên các bộ kèo, cột, xiên và vách của ngôi nhà là các hoa văn được chạm khắc công phu. Đây là một trong những nét đẹp đặc trưng của phong cách kiến trúc tại vùng đất Nam Bộ.
Không chỉ là về lối xây dựng, ngôi nhà còn rất hợp phong thủy với mái nhà lợp ngói âm dương, tức một hàng sấp và một hàng ngửa xen kẽ. Kèo cột trong nhà được sắp xếp theo kiểu chồng rường cực kỳ chắc chắn. Để lấy ánh sáng và khí trời thì phần liễn song hồng trước nhà có chất liệu gỗ căm xe được đục đẽo thành hình vuông, rồi sắp xếp so le, trông rất ưng mắt.
Các liễn đối bên trong và tranh treo tường tại đây đều được cẩn xà cừ hết sức lộng lẫy. Nối liền các trục chính của ngôi nhà cổ là hệ thống bao được chạm trổ tỉ mỉ từ những tấm gỗ vuông. Họa tiết của chúng không chỉ mô phỏng lại các hình thức sinh hoạt dân gian mà còn thể hiện tín ngưỡng văn hóa của người Nam Bộ.
Về các thiết bị tiện dụng, tất cả đèn trong Nhà cổ Ông Kiệt là đèn dầu. Chúng được treo với những sợi dây đúc hoa văn cầu kỳ rất đẹp. Ấn tượng hơn cả phải nhắc đến chân đèn bàn được làm theo hình tượng người phụ nữ với thân hình mềm mại. Dù chỉ là tượng tạc nhưng nhìn chúng vừa quyến rũ, lại hết sức độc đáo.
Bàn và sập của ngôi nhà cũng đều là gỗ quý nguyên tấm đen bóng. Các bộ ghế nhờ vào bàn tay tài hoa của người thợ cũng được làm rất kì công. Họa tiết của chúng được nhận xét là tinh xảo, nhưng đường nét cực kỳ hài hòa và khoáng đạt. Nền Nhà cổ Ông Kiệt được xếp gạch tấm vuông nung thô, phối hợp rất tốt với gam màu tường gỗ và mái ngói.
Vào năm 2022, tổ chức JICA Nhật Bản đã đến khảo sát và xác nhận Nhà cổ Ông Kiệt là một trong những Ngôi nhà đẹp nhất Việt Nam. Tuy nhiên cũng trong thời gian này, họ nhận định ngôi nhà đang xuống cấp nghiêm trọng nên quyết định đầu tư để trùng tu căn nhà. Đến 2004, sau khoảng 1 năm dài làm việc, ngôi nhà đã hoàn tất quá trình sửa chữa và trở thành điểm đến du lịch quốc tế tại Tiền Giang như ngày hôm nay.
Nhà cổ Ông Kiệt là một trong những công trình kiến trúc độc đáo tại làng cổ Đông Hòa Hiệp. Ghé lại địa điểm, bạn không chỉ có cơ hội tìm hiểu và khám phá về lối kiến trúc lấy gỗ làm vật liệu chủ đạo này mà còn có thể chụp nhiều hình đẹp với ngôi nhà.
