Văn Miếu – Quốc Tử Giám
Mô tả
Văn Miếu – Quốc Tử Giám là quần thể di tích về trường đại học đầu tiên của nước ta, Văn Miếu không chỉ là di tích lịch sử văn hóa mà còn là nơi được rất nhiều sĩ tử, học trò tới đây để cầu may mắn trong thi cử, học hành. Trong hành trình tham quan du lịch Hà Nội, nhất định bạn phải dành thời gian để tham quan Văn Miếu với những ý nghĩa quan trọng về mặt kiến trúc, văn hóa, lịch sử, Văn Miếu Quốc Tử Giám xứng đáng là một điểm đến cho bạn thêm yêu nước Việt, và mong muốn giới thiệu quần thể di tích quốc gia đặc biệt này cho bạn bè quốc tế.
Văn Miếu Quốc Tử Giám là một quần thể di tích nằm ở số 58 phố Văn Miếu, quận Đống Đa, Hà Nội. Đây không chỉ là ngôi trường đại học đầu tiên ở nước ta mà còn là nơi lưu giữ những dấu ấn văn hóa – lịch sử nghìn năm văn hiến.
1. Văn Miếu Quốc Tử Giám ở đâu?
Văn Miếu nằm ở khu vực quận Đống Đa, Hà Nội, ngay giữa 4 phố chính gồm Nguyễn Thái Học, Tôn Đức Thắng, Văn Miếu và Quốc Tử Giám. Du lịch đến với Hà Nội ngàn năm văn hiến thì đây chắc chắn là địa điểm mà bạn nên ghé thăm.
Nếu xuất phát từ Hồ Gươm, các bạn đi theo đường Lê Thái Tổ, rẽ phải vào đường Tràng Thi, đi về phía đường Cửa Nam, Nguyễn Khuyến rồi rẽ trái vào đường Văn Miếu là đến. Vì đường Hà Nội có rất nhiều đường một chiều, đặc biệt là xung quanh khu Văn Miếu nên các bạn nhớ để ý để tránh phạm luật giao thông nhé.
Nếu đi bằng xe bus, các bạn đi những tuyến sau sẽ có những điểm dừng ngay gần khu vực này: 02, 23, 38, 25, 41.
2. Giá vé vào cửa
Hiện nay, khách du lịch và người dân vào tham quan Văn Miếu phải mua vé vào cổng. Giá vé dành cho người lớn là 20.000đ và vé trẻ em là 10.000đ. Đây là mức giá khá rẻ và áp dụng chung cho cả khách Việt Nam lẫn khách nước ngoài.
3. Lịch sử Văn Miếu Quốc Tử Giám
Văn Miếu được xây dựng năm 1070 dưới thời vua Lý Thánh Tông, là nơi thờ Khổng Tử, Chu Công và Tứ phối. Đến năm 1076, vua Lý Nhân Tông cho lập thêm Quốc Tử Giám bên cạnh là trường đại học dành riêng cho con vua và các gia đình quý tộc. Đến thời vua Trần Thái Tông, Quốc Tử Giám được đổi tên thành Quốc học viện và thu nhận cả con cái nhà thường dân có sức học xuất sắc.
Sang thời hậu Lê, đời vua Lê Thánh Tông bắt đầu cho dựng bia của những người thi đỗ tiến sĩ. Tới thời Nguyễn, Quốc Tử Giám được lập Huế. Văn miếu Thăng Long được sửa sang lại chỉ còn là Văn Miếu của trấn Bắc Thành, sau đổi thành Văn Miếu Hà Nội.
Văn Miếu Quốc Tử Giám Có Bao Nhiêu Bia Tiến Sĩ?
Ý tưởng thành lập bia tiến sĩ xuất phát từ năm 1442, thời hậu Lê, khi Nho giáo đang rất thịnh hành.
Vào năm 1484, Vua Lê Thánh Tông chính thức khởi dựng bia Tiến sĩ, nhằm vinh danh những sĩ tử đỗ đạt Tiến sĩ từ khoa thi năm 1442. Các tiến sĩ của mỗi khoa thi được khắc tên trên một tấm bia và đặt trang trọng đặt trên lưng rùa. Nhà Lê đều đặn tổ chức thi ba năm một lần, và đến năm 1484 thì đã được 12 khoa thi.
Tuy vậy, không phải sau khoa thi nào cũng được khắc bia ngay, và cũng không phải tấm bia nào cũng trường tồn với thời gian. Trải qua nhiều thăng trầm của lịch sử và tác động của ngoại cảnh, nhiều tấm bia đã bị hư hỏng hoặc mất mát.
Với ba đợt dựng bia Tiến sĩ lớn vào các năm 1484, 1653, 1717, xen kẽ hai giai đoạn dựng bia thường xuyên vào cuối các triều đại Lê sơ và Lê trung hưng, ngày nay, tại vườn bia Tiến sĩ còn lại 82 tấm bia.
Dù không còn giữ được đủ số lượng như xưa, nhưng công trình điêu khắc này được xem như pho sử đá mang giá trị lịch sử và văn hóa cực kỳ lớn. Vào năm 2010, tổ chức UNESCO đã công nhận bia tiến sĩ tại Văn Miếu Quốc Tử Giám Hà Nội là Di sản tư liệu thế giới. Như vậy, sau Mộc bản triều Nguyễn, bia Tiến sĩ là di sản tư liệu thứ hai của Việt Nam được đưa vào danh sách Di sản tư liệu thế giới.
4. Kiến trúc
Quần thể di tích Văn Miếu – Quốc Tử Giám hiện tại nằm trong khuôn viên rộng 54331 m2, bao gồm nhiều công trình kiến trúc nhỏ khác nhau. Bao bọc khuôn viên là những bức gạch vồ. Trải qua nhiều tu sửa, quần thể di tích này bao gồm Hồ Văn, Văn Miếu môn, Đại Trung môn, Khuê Văn Các, giếng Thiên Quang, bia tiến sĩ, Đại Thành môn, nhà Thái Học.
Nhà giảng dạy ở phía đông và tây hai dãy đều 14 gian. Phòng học của học sinh tam xá đều ba dãy, mỗi dãy 25 gian, mỗi gian 2 người. Toàn bộ kiến trúc Văn Miếu hiện nay đều là kiến trúc thời đầu nhà Nguyễn. Quần thể kiến trúc Văn Miếu – Quốc Tử Giám được bố cục đăng đối từng khu, từng lớp theo trục Bắc Nam, mô phỏng tổng thể quy hoạch khu Văn miếu thờ Khổng Tử ở Trung Quốc, tuy nhiên, quy mô ở đây đơn giản hơn và theo phương thức truyền thống nghệ thuật dân tộc.
Phía trước Văn Miếu có một hồ lớn gọi là hồ Văn Chương, tên cũ xưa gọi là Thái Hồ. Giữa hồ có gò Kim Châu, trước đây có lầu để ngắm cảnh. Ngoài cổng chính có tứ trụ, hai bên tả hữu có bia “Hạ Mã”, xung quanh khu vực xây tường cao bao quanh. Cổng Văn Miếu xây kiểu Tam quan, trên có 3 chữ “Văn Miếu Môn” kiểu chữ Hán cổ xưa. Trong Văn miếu chia làm 5 khu vực rõ rệt, mỗi khu vực đều có tường ngăn cách và cổng đi lại liên hệ với nhau.
5. Các khu tham quan ở Văn Miếu Quốc Tử Giám
Cổng chính Văn Miếu xây kiểu Tam quan, trên có 3 chữ “Văn Miếu Môn” kiểu chữ Hán cổ xưa. Văn Miếu có tường bao quanh xây bằng gạch. Bên trong cũng có những bức tường ngăn ra làm 5 khu, mỗi khu vực đều có tường ngăn cách và cổng qua lại nhau.
Khu thứ nhất
Bắt đầu với cổng chính Văn Miếu Môn đi đến cổng Đại Trung Môn, hai bên có cửa nhỏ là Thành Đức Môn và Đạt Tài Môn.
Khu thứ hai
Từ Đại Trung Môn vào đến Khuê Văn các. Khuê Văn các là công trình kiến trúc tuy không đồ sộ song tỷ lệ hài hòa và đẹp mắt. Kiến trúc gồm 4 trụ gạch vuông (85cm x 85cm) bên dưới đỡ tầng gác phía trên, có những kết cấu gỗ rất đẹp.
Tầng trên có 4 cửa hình tròn, hàng lan can con tiện và con sơn đỡ mái bằng gỗ đơn giản, mộc mạc. Mái ngói chồng hai lớp tạo thành công trình 8 mái, gà mái và mặt mái phẳng.
Gác là một lầu vuông tám mái, bốn bên tường gác là cửa sổ tròn hình mặt trời tỏa tia sáng. Hai bên phải trái Khuê Văn các là Bi Văn Môn và Súc Văn Môn dẫn vào hai khu nhà bia Tiến sĩ.
Khuê Văn các ở Văn Miếu – Quốc Tử Giám đã được công nhận là biểu tượng của thành phố Hà Nội.
Khu thứ ba
Gồm hồ nước Thiên Quang Tỉnh (nghĩa là giếng soi ánh mặt trời), có hình vuông. Hai bên hồ là khu nhà bia tiến sĩ. Mỗi tấm bia được làm bằng đá, khắc tên các vị thi đỗ Trạng nguyên, Bảng nhãn, Thám hoa, Hoàng giáp, Tiến sĩ. Bia đặt trên lưng rùa đá. Hiện còn 82 tấm bia của các khoa thi từ năm 1442 đến năm 1779. Đó là những di vật quý nhất của khu di tích.
Khu thứ tư
Là khu trung tâm và là kiến trúc chủ yếu của Văn Miếu, gồm hai công trình lớn bố cục song song và nối tiếp nhau. Tòa nhà ngoài là Bái đường, Tòa trong là Thượng cung. Đây là khu vực thờ Khổng Tử và Tứ Phối (Nhan Tử, Tăng Tử, Tử Tư, Mạnh Tử).
Khu thứ năm
Đây là khu nhà Thái Học. Thời Nguyễn trường Quốc Tử Giám ở Hà Nội bị bãi bỏ, nhà thái học bị đổi làm nhà Khải thánh, thờ thân phụ, thân mẫu của Khổng Tử. Tuy nhiên khu nhà này đã bị phá hủy trong giai đoạn kháng chiến chống Pháp. Khu nhà Thái Học mới được thành phố Hà Nội xây dựng lại năm 1999. Trong khu thứ năm này còn có nhà Tiền đường – Hậu Đường, là nơi thờ các vị vua Lý Thánh Tông, Lý Nhân Tông, Lê Thánh Tông và tư nghiệp Quốc Tử Giám Chu Văn An.
6. Vì Sao Bạn Nên Viếng Thăm Văn Miếu Quốc Tử Giám Ít Nhất Một Lần Trong Đời?
Văn Miếu Quốc Tử Giám là một biểu tượng vượt thời gian của thủ đô, một hình ảnh đã được in trên tờ tiền 100.000đ của quốc gia Việt Nam, Văn Miếu Quốc Tử Giám mãi mãi là một địa điểm không-thể-bỏ-lỡ khi nhắc đến du lịch Hà Nội nói riêng, và du lịch Việt Nam nói chung. Hy vọng, với những thông tin khái quát về Văn Miếu Quốc Tử Giám, bạn sẽ cảm thấy háo hức hơn và muốn check-in địa điểm này ngay trong lần ghé đến Hà thành tiếp theo.
Với hơn 700 năm hoạt động và đào tạo ra hàng nghìn nhân tài tuấn kiệt cho nước Việt, Văn Miếu Quốc Tử Giám ngày nay trở thành nơi thu hút rất nhiều lượt khách trong nước và quốc tế đến tham quan, tìm hiểu, và bày tỏ sự ngưỡng mộ. Ngoài ra, đây còn là nơi tổ chức khen tặng các học sinh xuất sắc của thủ đô, và diễn ra lễ hội thơ hàng năm vào ngày rằm tháng Giêng.
