Chợ phiên Xá Nhè

Chợ phiên Xá Nhè tại thị trấn Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên, được tổ chức 6 ngày một lần vào ngày Dậu (con gà) và ngày Mão (con mèo) theo lịch Âm là nơi trao đổi hàng hóa và giao lưu của người dân và cũng là một địa điểm không thể bỏ lỡ khi ghé thăm Điện Biên.

 

Cách thị trấn Tủa Chùa 15km, chợ phiên Xá Nhè được tổ chức họp 6 ngày một phiên vào ngày Dậu (con gà) và ngày Mão (con mèo) theo lịch Can chi. Đồng bào các dân tộc Mông, Dao, Thái, Phù Lá... của các xã: Xá Nhè, Mường Đun, Tủa Thàng, Mường Báng... và một số địa phương khác đổ về đây mua bán trao đổi hàng hóa, giao lưu, thăm hỏi sức khỏe. Chợ họp từ sáng sớm đến xế chiều, hàng hóa mang xuống chợ trao đổi chủ yếu là nông sản thực phẩm, dụng cụ lao động sản xuất, trang phục các dân tộc... Người xuống chợ mang theo hàng hóa có khi chì là một con gà, một thồ ngựa ngô, rau quả, có người mang theo cả radio, khèn cho vui.

Chợ ở đây khác với chợ miền xuôi, kẻ mua, người bán không nói thách nhiều, người ta đến chợ không đề cao tính thương mại và lợi nhuận; bán được hàng hay không không quan trọng. Bà con đi chợ phiên không chỉ là trao đổi mua bán đây là dịp gặp gỡ thăm hỏi. Sau một tuần lao động mệt nhọc hôm nay đến chợ chơi cho vui và để gặp bạn gặp bè.

Các buổi chợ phiên không những giúp đồng bào trong vùng trao đổi, tiêu thụ hàng hóa, thúc đẩy kinh tế phát triển góp phần xóa đói giảm nghèo mà còn là nơi giao lưu tình cảm, sinh hoạt văn hóa là một phần không thể thiếu trong đời sống tinh thần của đồng bào vùng cao.

 Những quán ăn ở chợ phiên Xá Nhè không phục vụ thường xuyên hàng ngày nên chỉ là dãy nhà tre thấp, lợp gianh, trong quán có vài cái bàn nhỏ. Chủ quán là cư dân của những bản gần chợ. Món ăn được chế biến dân dã, hợp với khẩu vị của đồng bào trong vùng lại rẻ tiền nên phiên chợ nào cũng đông nghịt khách hàng. Vào quán ăn chủ yếu là đàn ông, lâu ngày họ gặp nhau uống rượu nói chuyện cho vui, trao đổi thông tin…. 

Trong cuộc rượu vui có người ngẫu hứng mang cả khèn ra thổi. Mặt hàng ở chợ Xá Nhè được tư thương nơi khác đến đây thích và tiêu thụ rất nhanh là gà địa phương, đặc biệt loại gà lông và thịt màu đen mà khách hàng thường gọi là gà thuốc và rượu “Mông Pê” (rượu ngô).

Từ bao đời nay, mỗi phiên chợ được bà con xem như là ngày hội. Dẫu cuộc sống đã có nhiều đổi thay nhưng đối với bà con các  dân tộc huyện Tủa Chùa nói chung và đồng bào dân tộc Mông xã Xá Nhè nói riêng, chợ phiên vẫn mãi là ngày hội.