Chùa Kh'leang
Mô tả
Chùa Kh'leang là một ngôi chùa rất cổ kính, nhuốm màu thời gian của Khmer ở Nam Bộ. Ngôi chùa cũng là nơi sinh hoạt văn hóa, tín ngưỡng của đông đảo người dân địa phương. Du khách đến đây không chỉ cầu an, dạo bước giữa khuôn viên ngập bóng cây xanh, tận hưởng không khí trong lành mà còn tìm hiểu về các thư tịch cổ Khmer cũng như nghe kể lại những truyền thuyết tại Sóc Trăng. Vì vậy, đây sẽ là một trong những điểm đến bạn không nên bỏ lỡ khi hành trình du lịch Sóc Trăng.
1. Chùa Kh'leang ở đâu?
Chùa Khleang là một trong những chùa Khmer cổ kính và đẹp nổi tiếng ở Sóc Trăng. Vị trí chùa ngay trung tâm thị xã, bên bờ sông Trăng thơ mộng chia đôi thị xã, trong một khuôn viên rộng lớn, được bao bọc bằng hàng rào, với cổng ra vào được trang trí những hoa văn cổ truyền Khmer, dưới những tán cổ thụ mát rượi.
Ngôi cổ tự mang đậm phong cách Khmer Nam Bộ Kh’Leang tọa lạc tại thành phố Sóc Trăng - nơi có hơn 20 ngôi chùa của nhiều dân tộc khác nhau. Đặc biệt, ngôi chùa này còn mang ý nghĩa rất thiêng liêng với đồng bào Khmer vì là nơi cử hành các nghi lễ tôn giáo, các lễ hội đặc trưng của dân tộc Khmer. Ngoài ra, đây còn là công trình lưu giữ các giáo lý nhà Phật, trưng bày các tác phẩm văn học nghệ thuật.
2. Lịch sử lâu đời của Chùa Kh'leang
Theo những câu chuyện truyền thuyết xa xưa, Chùa Kh'leang là công trình tôn giáo đầu tiên của người Khmer trên mảnh đất Sóc Trăng, lâu đời hơn cả Chùa Dơi. Chùa được xây vào khoảng những năm 1532, khuôn viên rộng đến gần 4.000m2. Trước đây, vùng đất Sóc Trăng có tên gọi Kh’Leang, dịch ra là Khmer. Vì vậy, ngôi chùa này cũng được đặt tên như vậy để thể hiện truyền thống văn hóa lâu đời của cộng đồng dân tộc này.
Vào thời đó, vì Sóc Trăng vẫn còn là một vùng đất hoang vu, dân cư rất thưa thớt nền Chùa Kh'leang được dựng nên vô cùng thô sơ. Người dân dùng những vật liệu có sẵn như tre, gỗ, đá, đất để xây chùa. Đến ngày nay, toàn bộ những chứng tích thuở sơ khai đã không còn nữa mà được thay bằng kiến trúc hiện đại do chùa đã xây dựng mới lại hoàn toàn vào năm 1945.
Với 500 năm tuổi đời, Chùa Kh'leang mang đậm dấu ấn của kiến trúc truyền thống Khmer, thể hiện vẻ đẹp một cách rất tinh tế, kết hợp giữa phong cách Việt – Hoa trong cách bài trí và sắp xếp. Có dịp đến với ngôi chùa ở Sóc Trăng này, bạn sẽ được tận hưởng bầu không khí trong lành, chiêm ngưỡng những thư tịch cổ của người Khmer, khám phá văn hóa thờ cúng tại đây và rất nhiều trải nghiệm thú vị khác nữa.
3. Khám phá kiến trúc độc đáo của Chùa Kh'leang
3.1. Phong cách kiến trúc đặc trưng văn hóa Khmer Nam Bộ
Chùa Kh'leang có nhiều nét tương đồng với Chùa Chén Kiểu hay chùa Dơi vì đều là quần thể kiến trúc mang đậm nét văn hóa người Khmer. Khuôn viên chùa bao gồm các hạng mục: Chánh điện, khu Sala, khu nhà cho sư sãi, tăng lữ, hội trường, nhà trưng bày. Các công trình chính phụ được bố trí rất hài hòa trong không gian rộng lớn.
Chùa thiết kế với bố cục thu nhỏ từ ngoài vào trong. Bên ngoài chùa là vòng hàng rào, các công trình được xây chạy dần vào giữa. Điểm đặc biệt là khoảng cách giữa các vòng rào được bố trí rất khéo, tạo cảm giác thoáng đãng và thoải mái chứ không bí bách như một vài ngôi chùa khác ở Sóc Trăng.
Chùa Kh'leang còn được xây dựng theo kiểu kiến trúc nhà sàn truyền thống của những gia đình người Khmer Nam bộ xưa. Những hình ảnh trang trí với các họa tiết gờ viền mái ngói, rồng phượng uốn lượn, đầu xòe hình rẻ quạt đuôi cong quen thuộc. Bên cạnh đó, dù là chánh điện hay các điện thờ phụ cũng đều được điêu khắc, chạm trổ rất tinh xảo, thể hiện trọn vẹn những tinh hoa trong phong cách kiến trúc cổ kính và tinh tế của đồng bào Khmer.
3.2. Sự tinh tế, tỉ mỉ trong từng chi tiết
Ngay khi đặt chân vào khuôn viên Chùa Kh'leang, bạn sẽ thấy phần cổng chùa hướng về phía mặt trời mọc và được trang trí hoa văn rất cầu kỳ, nhiều màu sắc rực rỡ. Cách xây dựng chùa cổ này thể hiện quan niệm của con người luôn hướng về mặt trời, thể hiện lòng thành kính với Thần linh.
Phần mái Chùa Kh'leang được lợp theo kiểu tam cấp. Trên mỗi cấp mái lại có ba nếp, nếp ở giữa lớn nhất, hai nếp phụ ở hai bên nhỏ hơn. Đặc biệt là phần mái chùa không có tháp nóc, khác với hầu hết các ngôi chùa ở Sóc Trăng. Mỗi góc của mái còn được đắp hình đuôi rắn cong vút lên rất lạ mắt.
Điểm nhấn trong kiến trúc tại đây là sự đặc sắc và tỉ mỉ của gian chánh điện. Chùa Kh’leang được xây cao hơn với 3 bậc tam cấp, mỗi bậc cao đến 1m, có hàng rào bao bọc xung quanh. Phía trước chánh điện là 7 hàng cột ngang, mỗi hàng có 10 cây cột trụ kéo dài. Các cây cột tại đây được làm từ gỗ quý, màu đen mượt, sơn son thếp vàng và điêu khắc các bức họa thể hiện cuộc đời Đức Phật. Trên trần chánh điện và xung quanh tường đều được trang trí bằng rất nhiều hình vẽ độc đáo, tôn vinh sự bảo trợ của thần linh đã dành cho con người.
Càng vào sâu bên trong chánh điện, bạn sẽ càng cảm nhận được sự tinh tế, tỉ mỉ của những người đã xây dựng nên ngôi chùa này. Từng hình ảnh, hoa văn đều vô cùng tinh xảo, dù là vị trí đặt từng bức tượng cũng cực kỳ hợp lý, tạo thành hình cánh sen chạy dọc theo lối đi. Đứng từ chánh điện nhìn ra khoảng vườn nhỏ, bạn sẽ thấy hình ảnh của những loại cây quen thuộc trong văn hóa của người Khmer như thốt nốt, hoa sứ, hoa đại.
Ngoài những chi tiết trang trí cầu kì, kiến trúc tại Chùa Kh'leang còn gây ấn tượng với chúng ta ở những bức vẽ sơn dầu vô cùng sinh động với câu chuyện về muôn loài, hành trình khai thiên lập địa, hình tượng những anh hùng đã ngăn chặn thiên tai, các cô tiên mềm mại đang múa giữa bầu trời rộng lớn, bao la.
