Nhà Thờ Mằng Lăng Phú Yên
Mô tả
Nhà Thờ Mằng Lăng là một trong những nhà thờ cổ nhất của Việt Nam có tính lịch sử đẹp và lâu đời lên tới trăm tuổi ngụ tại Phú Yên. Mang trên mình nét kiến trúc và phong cách châu Âu cổ kính, đây xứng đáng là địa danh nên đến khi đi du lịch Phú Yên. Nhà thờ Phú Yên này là nơi lưu giữ sách chữ quốc ngữ đầu tiên của nước ta. Đây là quyển giáo lý Phép giảng tám ngày của linh mục Đắc Lộ, người đã khai sinh ra chữ quốc ngữ ở Việt Nam. Đây cũng là nhà thờ lâu đời nhất nước nên gìn giữ rất nhiều giá trị văn hóa của nước ta từ xưa đến nay. Nếu du lịch đến Phú Yên thì hãy một lần ghé qua nơi này để chiêm ngưỡng vẻ đẹp cổ kín của nhà thờ Mằng Lăng nhé.
Nhà thờ được xây dựng bởi một vị người Pháp tên Joseph de La Cassagne, người dân theo đạo tại đây hay gọi ông là Cố Xuân. Ông là vị linh mục chánh xứ đầu tiên của nhà thờ này. Nhà thờ có tên là Mằng Lăng bởi các vị cao niên tại đây ngày xưa đã lấy tên của loài cây trồng có thâm niên hàng thế kỷ nay để đặt tên cho nhà thờ.
1. Nhà thờ Mằng Lăng nằm ở đâu?
Nhà thờ Mằng Lăng có địa chỉ nằm tại Thôn Mằng Lăng. Cách trung tâm thành phố Tuy Hòa tầm khoảng 35km, là một nhà thờ Công giáo tọa lạc tại xã An Thạch, huyện Tuy An, tỉnh Phú Yên. Nhà thờ Mằng Lăng được xây dựng vào năm 1982 và cho đến ngày nay, đây là ngôi nhà thờ cổ nhất hiện tại của Việt Nam.
Hiện nay nhà thờ là nơi vào hành hương các dịp lễ kỷ niệm Chân Phước Anrê Phú Yên, vì đây là nơi thân sinh của ngài. Và đây cũng là nơi hành hương thánh lễ cầu cho giới trẻ công giáo Việt Nam tại Phú Yên.
2. Lịch sử hình thành nhà thờ Mằng Lăng
Vào năm 1636, phu nhân của quan trấn phủ tại Dinh Trấn Biên là công chúa Ngọc Liên, trưởng nữ của chúa Sãi bắt đầu nhận bí tích rửa tội. Bà có tên thánh là Maria Mađalêna và bắt đầu truyền giáo đến cho mọi người tại nhà nguyện trong Dinh Trấn Biên.
Tại Trại Thủy gần cửa biển Tiên Châu, có đôi vợ chồng quan coi cửa biển mang tên thánh là Biển Đức sốt sắng giữ đạo, từ đó nhóm giáo hữu đầu tiên đã chính thức ra đời.
Và từ đó cho đến năm 1892, khi linh mục Joseph de La Casagne, hay còn gọi là Cố Xuân xây dựng nhà thờ đầu tiên của xứ này và đặt tên nơi đây là Mằng Lăng. Sau 15 năm xây dựng thì nhà thờ chính thức đã đi vào hoạt động. Và ông chính là linh mục Chánh xứ đầu tiên của giáo xứ này.
3. Nguồn gốc tên gọi nhà thờ Mằng Lăng Phú Yên
Tồn tại đã hơn 100 năm nay, nhà thờ Mằng Lằng như một chứng nhân của lịch sử nằm trên mảnh đất duyên hải miền Trung bình yên, thơ mộng và xinh đẹp này. Cái tên Mằng Lăng nghe khá là lạ tai nhưng thực sự lại có nguồn gốc rất mộc mạc và bình dị. Theo các bậc cao niên ở gần nhà thờ kể lại thì cách đây hơn 100 năm, khu vực này rất ít người sinh sống mà chủ yếu chỉ toàn là cây cối, trong đó có một loài hoa màu tím rất đẹp cùng họ với bằng lăng nên người dân đã đặt tên cho loài hoa đó là mằng lăng. Do đó, sau khi xây dựng nhà thờ ở khu vực An Thạch này, người dân đã gọi luôn nhà thờ là nhà thờ Mằng Lăng.
Đến nay, tuy rằng những cây mằng lăng đã biến mất những dấu tích của chúng vẫn còn ở một bàn gỗ tròn có đường kính là 1,7m trong khu nhà thờ, bàn gỗ này được làm từ gỗ mằng lăng từ thuở sơ khai khi lúc mà xây dựng nhà thờ. Với hàng trăm năm tồn tại giữa bao nhiêu vật đổi sao dời, nhà thờ cổ Mằng Lăng vẫn là một địa điểm bền vững và đầy tiềm năng du lịch.
4. Phong cách kiến trúc của nhà thờ Mằng Lăng
4.1 Vẻ đẹp bên ngoài
So với các nhà thờ nổi tiếng khác tại Việt Nam thì nhà thờ Mằng Lăng Phú Yên không quá đồ sợ và được thiết kế nội thất cũng không quá cầu kì. Tuy nhiên chính sự đơn giản của nơi này càng là điểm thu hút khiến cho nơi này càng trở nên nổi bật hơn.
Khi đặt chân đến nhà thờ bạn sẽ ấn tượng ngay bởi vẻ đẹp vô cùng cuốn hút của lớp sơn phủ bên ngoài là một màu xanh xám đặc trưng đã bị sờn đi nhiều qua năm tháng. Không rõ là trùng hợp hay ngẫu nhiên nhưng màu xanh này thực sự nhìn rất hòa hợp với ruộng vườn ở xung quanh nhà thờ. Phía bên ngoài mặt tiền được thiết kế theo lối hình mái vòm. Thoạt nhìn bạn sẽ trông nó giống với búp măng nhưng lại trông rất đẹp mắt.
4.2 Nét kiến trúc bên trong
Nhà thờ Mằng Lăng mang đậm phong cách châu Âu mà bạn đã thấy rất nhiều trên tivi, báo đài hay các mạng xã hội khác. Lối kiến trúc này nổi tiếng trên Thế giới đến mức, có rất nhiều công trình được xây dựng theo lối Gothic này đã được UNESCO công nhận là Di sản văn hóa Thế giới. Và điểm nổi bật nhất nhà thờ chính là lối kiến trúc Gothic đặc sắc đã có từ cách đây khoảng 1200 năm trước Công Nguyên. So với các công trình nhà thờ nổi tiếng ở Việt Nam như nhà thờ Đức Bà, nhà thờ Phú Nhai, nhà thờ Trà Cổ, nhà thờ Con Gà hay những nhà thờ có kiến trúc Gothic nổi tiếng trên thế giới thì quy mô của nhà thờ Mằng Lăng nhỏ bé hơn và nội thất giản đơn hơn. Đi sâu vào bên trong hơn nữa để quan sát kỹ thì không gian thánh đường khá giống các nhà thờ Gothic khác ở Việt Nam với hai hàng cột tạo thành các ô vòm liên hoàn. Trên các ô vòm này đều điêu khắc những tiểu tiết của phong cách Gothic. Riêng phần trần thánh đường không còn kiểu mái vòm Gothic cao vút như nguyên bản ban đầu mà thay vào đó là được làm bằng trần gỗ phẳng do ảnh hưởng trận bão năm 1924. Nhìn vào Mằng Lăng, bạn sẽ cảm thấy rất quen thuộc bởi bề ngoài của nó đậm chất những nhà thờ ở châu Âu mà bạn đã thấy rất nhiều trên TV hay các tranh truyện tạp chí.
Cụ thể, lối kiến trúc Gothic được thể hiện ở việc là chính giữa nhà thờ có một cây thập tự giá và hai bên nhà thờ có hai lầu chuông. Thập tự này là biểu tượng của nhà thờ trong thánh đường. Điểm nhấn tiếp theo mà nhà thờ Mằng Lăng này tạo được sự ấn tượng đó chính là thiết kế mở thông giữa 2 gian thuộc khu vực gian chính giữa của tòa thánh đường.
4.3 Phòng thờ truyền thống - Nơi lưu giữ dấu ấn lịch sử
Điều khiến cho nhà thờ Mằng Lăng Phú Yên trở nên đặc biệt hơn là ở đây có hang thánh đường nằm bên trong lòng một quả đồi. Tuy chỉ là quả đồi nhân tạo và nó nằm ở ngay cổng chính đi vào nhưng cũng nhờ thế mà thánh đường này đã tạo được dấu ấn riêng cho mình. Từ một lối vào nhỏ hình vuông kê bằng đá lại dẫn vào một không gian khá rộng lớn, những chân trụ trông như những khối thạch nhũ ở Vịnh Hạ Long hay trong các động Phong Nha mang tới cảm giác vô cùng huyền ảo và cực kì đẹp đẽ. Những hình ảnh bên trong phòng thờ xoay quanh cuộc đời của thánh Andre Phú Yên , ông sinh năm 1625 và mất năm 1644, khi ông vừa tròn 19 tuổi. Đồng thời, nơi đây cũng lưu giữ nhiều hình ảnh chụp nhà thờ Mằng Lăng từ những năm 90 tới nay và những hiện vật mang tính giá trị với giáo xứ.
Ngoài ra, nơi đây cũng được ghi nhận là nơi lưu giữ cuốn sách chữ quốc ngữ đầu tiên của nước ta nên đến đây ngoài tham quan lối kiến trúc của nhà thờ thì du khách còn được chiêm ngưỡng thêm cuốn sách đó. Cuốn giáo lý “Phép giảng tám ngày” của giáo sĩ Alexandre de Rhodes mà người địa phương vẫn hay gọi là cha Đắc Lộ là một cuốn sách song ngữ La tinh và quốc ngữ được in vào năm 1651 tại Ý.
5. Làm thế nào di chuyển đến nhà thờ?
Mằng Lăng tuy là nằm ở vị trí dễ tìm, dễ thấy nhưng không ít lần các du khách tìm đến đây đều bị lạc đường. Vì thế nên, dưới đây là cách di chuyển đến nhà thờ ít tốn thời gian và không bị lạc đường, các bạn hãy tham khảo nhé.
Nhà thờ có phía đông giáp biển, phía tây hướng giáo xứ Đồng Tre, phía Nam hướng về giáo xứ Chợ Mới, và phía bắc hướng về giáo xứ Sông Cầu. Nên để đến nhà thờ, bạn hãy di chuyển từ phía Bắc, đi qua khỏi thị trấn Sông Cầu. Sau đó tiếp tục đi thẳng, chưa đến Chí Thạnh thì rẽ về phía tay trái theo hướng ra ghềnh Đá Đĩa. Sau khoảng hơn 2 tiếng di chuyển thì bạn sẽ bắt gặp được ngôi nhà thờ cổ kính rồi. Tuy nhiên, lúc đi các bạn nhớ để ý kỹ các điểm rẽ để tránh bị lạc đường, nhầm hướng đó nhé.
